De tuin optimaal benutten met bijgebouwen

Meer nadruk op luxe en functioneel ontwerp

Bijgebouwen zijn niet meer weg te denken uit het repertoire van luxueus en doorgedreven tuinontwerp. Het integreren van de natuurlijke omgeving in een esthetisch aantrekkelijke structuur wint dan ook steeds meer aan belang. De nadruk ligt in toenemende mate op luxe, maar functionaliteit primeert nog steeds.

Toenemende populariteit

De pandemie was aanvankelijk een belangrijke katalysator in het plaatsen van allerlei soorten ruimtes aan de woning en in de tuin. Men moest vaker thuiswerken, waardoor de scheiding tussen werk en privé in het gedrang kwam. Velen wilden deze werelden fysiek scheiden door aparte kantoorruimtes te creëren. Bijgebouwen waren hier de ideale oplossing voor.

Nu de covidstorm is gaan liggen, zien fabrikanten echter geen afname in de verkoop. Bijgebouwen blijven populair binnen het luxueuze segment en worden gezien als een goede investering in de gehele waarde van het huis. Het zwaartepunt is wel wat verschoven: persoonlijke ontspanning en wellness gaan een grotere rol spelen. De doeleinden van deze ruimtes worden dus diverser, wat de verkoop alleen maar lijkt te versterken.

Functioneel en polyvalent

In grote lijnen moet men een onderscheid maken tussen een geïsoleerd bijgebouw en een (niet-geïsoleerde) buitenleefruimte. Ook in de laatste is men steeds beschut tegen alle weerelementen en kan men dus het hele jaar door terecht, dankzij verwarmingselementen, screens, schuifpanelen, licht en geluid. Hier kiest men echter bewust voor nog meer voeling met de buitenwereld bij de activiteiten die men er uitvoert. In geïsoleerde bijgebouwen is men uiteraard maximaal beschermd tegen de elementen, maar is de connectie met de natuur dan weer minder sterk. Werkruimten zijn vaak geïsoleerd en afgesloten, terwijl poolhouses en buitenkeukens doorgaans open ruimten zijn.

Werk en praktijkruimtes

Twee voorname functies van bijgebouwen zijn reeds aangehaald: kantoorruimtes en wellness. Wat het werken betreft, zien velen een oplossing in het fysiek afscheiden van deze activiteiten van de leefruimte. Voor mensen die thuis een praktijk hebben, kan het makkelijk een dubbel voordeel zijn. Klanten moeten niet langer door een deel van het huis zelf om de praktijkruimte te bereiken. Voor velen betekent dit een belangrijke waarborging van hun privacy.

De klant wordt steeds veeleisender, met een naadloze afwerking als een must

Poolhouse

Voor zij die een zwembad hebben, ligt een poolhouse dan weer voor de hand. Ook hier staan het functionele en praktische aspect voorop: de technische installatie van het zwembad wordt doorgaans ondergebracht in dit bijgebouw, zodat alles netjes weggewerkt en beschermd is. Verder zijn duurzame en gebruiksvriendelijke materialen van groot belang, zodat natte voeten geen bezwaar zijn. Voor mensen die een zwembad willen aanleggen, is de integratie met een poolhouse een goede totaaloplossing.

Ontspanning

Dit is misschien de categorie die het meeste aan belang heeft gewonnen de voorbije jaren. Men wil graag een polyvalente ruimte die privacy en ontspanning faciliteert. Vooral ruimtes voor wellness zijn erg populair; denk maar aan een sauna of fitness. De boog hoeft dus zeker niet altijd gespannen te staan. Bijgebouwen zijn soms ook bedoeld voor de kinderen en tieners, zodat zij hun privacy hebben; en ouders hun rust.

Buitenkeuken

Er wordt regelmatig gevraagd om het uitbreiden van de kookruimte in de buitenlucht tot een heuse buitenkeuken. Hier geniet men van een aperitief of gaat men barbecueën. Deze bijgebouwen kunnen in vergaande mate uitgerust worden met de laatste technische snufjes om het koken tot een hoger niveau te verheffen. Ook hier wil men dus heel wat investeren, zodat voor de mooiere zomerdagen de perfecte sfeer gecreëerd wordt.

Trends in functionaliteit en ontwerp

De populariteit van bijgebouwen blijft, maar dit segment staat allesbehalve stil. Zo zijn er duidelijk enkele trends merkbaar, zowel op functioneel als op ontwerptechnisch vlak. Een belangrijke wens van klanten is de mogelijkheid om alle (sociale) activiteiten in eenzelfde ruimte door te laten gaan. Het is dus niet langer de bedoeling om te aperitieven in de buitenkeuken om dan, eenmaal de zon ondergaat, te verkassen naar de woonruimte zelf om de avond verder te zetten.

Men wil steeds meer een naadloze ervaring zonder compromissen. Zo'n buitenkeuken zal dus al snel over verwarmingselementen beschikken, naast andere zaken die het comfort verzekeren. In het algemeen merken fabrikanten dat de klant steeds veeleisender wordt, met meer oplossingen op maat. Het mag dan ook vaak iets meer kosten, zolang de kwaliteit en afwerking maar gegarandeerd zijn.

De toegenomen vraag naar luxe en een totaalervaring zorgt ook voor technische uitdagingen. De vermelde verwarmingselementen moeten al snel weggewerkt worden in de structuur. De standaardvorm van een bijgebouw - denk aan een rechthoek met pillaren op elke hoek - is vaak niet meer toereikend om aan de vele eisen van de klant te voldoen. Bepaalde fabrikanten zetten dan ook in op meer flexibele ontwerpen, waarbij de pillaren vrij kunnen geplaatst worden. Dit biedt veel meer vrijheid in het configureren van de lay-out. Het naadloos inwerken van afwatering, verwarming, verlichting en audio wint sowieso aan belang.

Wat de gebruikte materialen betreft, hoeft het weinig te verrassen dat duurzaamheid voorop staat. Men wil bovendien materialen die gemakkelijk te onderhouden vallen, maar die vooral ook lang meegaan zonder hun uitstraling te verliezen. Bamboe wint bijvoorbeeld aan belang, aangezien dit minder verkleurt én ecologischer valt te telen.

Het luxueuze uitzicht blijft van kapitaal belang: men heeft definitief gebroken met de veranda's en tuinhuisjes van vroeger. Op het vlak van design zien we dat de landelijke moderne stijl erg populair is. Hierbij worden authentieke materialen gecombineerd met strakkere elementen, zoals ramen en deuren. Waar er vroeger vooral houten gevelbekleding werd geplaatst, werkt men nu met veel meer verschillende afwerkingen: denk maar aan plaatmaterialen, crépi, combinatie van baksteen en hout ...

Ontwerpen en plaatsen

Ondanks de toegenomen nadruk op flexibiliteit in het ontwerp, is het de laatste jaren alleen maar makkelijker geworden om bijgebouwen op maat te creëren. Heel wat fabrikanten bieden online tools aan om de structuur in kwestie naar wens te configureren. Dit kan tot in het grootste detail en tot op de millimeter gebeuren. Zo krijgt men steeds een oplossing op maat. Dit betekent ook dat de meeste projecten van alles voorzien zijn: elektriciteit, loodgieterij, belichting, inrichting ...

Veel fabrikanten gaan in de basis modulair te werk, waardoor het makkelijk customizen is. Sommige partijen gaan ver in hun modulaire aanpak: er zijn zelfs fabrikanten die omgebouwde containers in de tuin plaatsen als basis. Deze worden volledig afgewerkt in het atelier en worden voorzien van alle comfort en luxe. Hier werkt men dan met verschillende basismaten. Het is echter altijd mogelijk om af te wijken van deze vaste vormen.

Veel fabrikanten werken modulair, maar gedetailleerde aanpassingen blijven mogelijk

Het vooraf configureren en de veelal modulaire aanpak zorgen ervoor dat de plaatsing van het bijgebouw erg snel en efficiënt verloopt. Zo goed als alle werken worden in het atelier voorbereid, waarna het bijgebouw in de tuin wordt geplaatst, bijvoorbeeld bij de omgebouwde containers, of in snel tempo wordt opgebouwd uit prefab elementen. Vervolgens moeten de leidingen en bekabeling nog aangesloten worden. Ook wordt de plaatsing in toenemende mate een naadloze ervaring voor de klant: geen eindeloze werken meer in de tuin.

Glas speelt een steeds grotere rol in het ontwerp van bijgebouwen, omdat er vaak een sterke verbinding tussen de binnen- en buitenruimte wordt gewenst. Glazen schuifwanden zijn een optie om als het ware de tuin in het bijgebouw te halen. Er kan gekozen worden voor vaste lamellen om inkijk te voorkomen en het binnenvallende zonlicht naar wens te regelen. Geautomatiseerde en kantelbare daklamellen openen of sluiten afhankelijk van of het regent of zonnig is. Sommige daklamellen zijn niet alleen roteerbaar, maar kunnen ook helemaal open schuiven om toch van de volle zon te genieten.

Grote en kleine projecten

Wie aan bijgebouwen denkt, denkt vaak meteen aan kasten van huizen. Grotere domeinen kunnen inderdaad voorzien zijn van imposante bijgebouwen, maar ook op beperkte oppervlaktes komen mooie realisaties tot stand. De genoemde flexibiliteit in het ontwerpen van bijgebouwen zorgt ervoor dat ze net zo goed geschikt zijn voor stadstuintjes.

Hier wordt het wel des te belangrijker om het bijgebouw of de overkapping goed te integreren in het overkoepelende design van het huis en de aanpalende grond. Wat de effectieve grootte ook is, een bijgebouw neemt al snel een prominente rol in binnen de tuin of naast de woning. Een bijgebouw wordt dus best van bij het begin opgenomen in de plannen voor de tuin. Hier kan de tuinaannemer of -architect een belangrijke rol spelen, om zo het bijgebouw optimaal te integreren binnen de omgeving.

Regelgeving

Op minder uitgestrekte percelen kan het soms moeilijker zijn om een bouwvergunning te krijgen vanwege de maximaal toegestane bebouwbare oppervlakte en de regelgeving waarbij de afstand tot de scheidingslijn moet worden gerespecteerd. Verder speelt ook de bouwhoogte een rol; dit is vooral belangrijk bij landelijke bijgebouwen.

Voor de bouw van bijgebouwen aan een bestaande woning wordt de vergunningsplichtig onder bepaalde voorwaarden vervangen door een meldingsplicht. In een aantal gevallen geldt bovendien een vergunningsvrijstelling voor het oprichten van vrijstaande gebouwen in de zij- en/of achtertuin. Zowel aangebouwde als vrijstaande constructies mogen maximaal 40 m² zijn. Goed informeren bij de stedenbouwkundige dienst van de gemeente is sowieso aangeraden.

Bij nieuwe verkavelingen liggen de bouwvoorschriften vast, al kan ook hier worden afgeweken mits een verkavelingswijziging. De wetgeving is complex en hangt af van de functie, grootte en hoogte van het gebouw. In Wallonië geldt voor een tuinhuis van meer dan 20 m² een meldingsplicht. Constructies van meer dan 40 m² vereisen dan weer een bouwvergunning. In Brussel is voor tuinhuizen van meer dan 9 m² een bouwvergunning en een architect nodig. Dit geldt ook voor veranda's en pergola's, ongeacht de oppervlakte.

Met medewerking van Barasso, Bogarden, Carpentier, Cornelis Houtbedrijf, KOPexpo, Renson en Vanhauwood Construct